منظور از اینکه دعا قرآن صاعد است چیست؟

منظور از اینکه دعا قرآن صاعد است چیست؟

(قُلْ ما یَعْبَؤُاْ بِکُمْ رَبِّى لَوْ لا دُعاؤُکُمْ)؛فرقان (25)، آیه 77. 

«اگر دعاى شما نبود، خداوند به شما اعتنا و توجهى نداشت»

 

در سیره درخشان پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع)، گفتار و سخنان حکیمانه و دلنشین آنها، بخش مهمی از فرهنگ زندگی آنها است، و در این بخش، فصل برجسته و بالنده‏ای از دعاها و مناجات‏های آنان را تشکیل می‏دهد، که به راستی می‏توان آن‏ها را کلاس بزرگی برای آموزش عرفان، اخلاق، شیوه‏های عالی زندگی، و فرهنگ ناب پاک سازی و بهسازی نام برد. بنابراین لازم است این فصل بالنده را در متن زندگی قرار داد، و از آن اکثر بهره برداری صحیح را در راستای تعالی و تکامل و پیروزی همه جانبه در همه عرصه‏ها نمود. مناجات‏ها و دعاهایی همچون مناجات‏های امیرمؤمنان علی (ع) و دعای کمیل و مناجات شعبانیّه او، و مناجات‏ها و دعاهای امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به ویژه دعای عرفه امام حسین(ع) و دعاهای صحیفه سجادیه و...که حضرت امام قدّس سرّه در مورد بهره برداری از این دعاها بسیار سفارش می‏کرد، و آنها را قرآن صاعد می‏خواند، یعنی آنها را برگرفته از قرآن و وحی الهی می‏دانست، که از زبان معصومان(ع) و اولیای ممتاز خدا، به سوی ملکوت صعود می‏کند، و انسان را همراه این براق صعود، به سوی سرچشمه زلال ملکوت و کمالات اعلی به بالا و بالاها می‏برد. برای روشن شدن مطلب کافی است که به فرازی از نوشتار امام خمینی قدّس سرّه پیرامون صحیفه سجادیه توجه کنیم: «صحیفه کامله سجادیه، نمونه کامل قرآن صاعد است، و از بزرگترین مناجات عرفانی در خلوت گاه انس است... آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور اللّه نشأت گرفته، و طریقه سلوک اولیاء بزرگ و اوصیاء عظیم الشأن الهی است که در آن همه گونه نعمت موجود است، و هر کس به مقدار اشتهای معنوی خود از آن استفاده می‏کند.»(1) سخنان خداوند قرآن نازل است برای بشر ,ودعاها ی ما قرآن صاعد است که بسوی او صعود می کنند.الیه یصعد الکلم الطیب.نتیجه این که: از دعاهای معصومان(ع) و دعای امام عصر(عج) که در حقیقت در سلک صحیفه سجادیه است، نباید غافل ماند، و خود را از این قرآن صاعد محروم ساخت. بلکه لازم است برای رشد و تعالی با فراهم نمودن شرایط و حالات، اکثر بهره برداری را از آنها نموده، و از این فرهنگ نورانی، کسب نور نموده و بر صفای باطن، و پاک زیستی و صعود به سوی قلّه عرفان و کمالات استفاده بهینه کرد. آموزه‏های اخلاقی در دعای حضرت مهدی(عج); نویسنده:حجة‏الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، دعا نشانة اعتماد به خداوند و وثوق به وعدة اوست. دعا محک ایمان است و رابط انسان با خداوند منّان. دعا بازتاب قرآن نازله است از قلب مؤمن به مصدر وحی، همان طور که قرآن از آسمان و عرش و نهان خانة سرِّ خدا به میان فرشیان آمد؛ و بالاخره دعا هم چنان که قرآن را بالا می برد انسانِ از عالم بالا آمده را نیز به بالا می برد. دعا و مناجات، نوعى توسل عاشقانه به معشوق و پیوستن موجودى کوچک و ناتوان به وجودى بى نهایت بزرگ و توانا است. آدمى به هنگام دعا - که همچون گدایى بینوا، دست نیاز به درگاه کریم بى‏نیاز دراز مى‏کند - به حقیقت وجودى خویش نزدیک مى‏شود؛ انسانى که خود را تهى‏دست و بینوا، رانده و از همه جا مانده، حقیر و فقیر، خوار و زبون و بیچاره و بى‏پناه دید، اکنون حقیقت هستى او - که پرتوى از هستى مطلق خداوند است - هویدا مى‏گردد و با احساس بستگى و پیوند با حق و نیازمندى به او، حال و شورى وصف‏ناشدنى به انسان مى‏بخشد. بنده در حال دعا و مناجات، چنان غرق لذت مى‏شود که پستى و زبونى خویش را فراموش مى‏کند و از یاد دوست لبریز و سرشار مى‏گردد و مجموعه‏اى از امید و بشارت و نور و نیرو مى‏شود. جملات شورانگیز دعا، چون آبشارسپیده در افق روح، فرو مى‏ریزد و روح انسان را روشن و مشتعل مى‏سازد، همان طور که سیل زرّین آفتاب، تیره‏گى‏ها را از میان برمى‏دارد و جهان را در نور فرو مى‏برد. در دعا و توسل، روح تسکین مى‏پذیرد و التهاب دل فرو مى‏نشیند و بى‏قرارى‏ها جاى خود را به آرامش و قرار مى‏دهد؛ همانند فرزند گمشده‏اى که به مادر برسد یا تشنه کامى که به چشمه‏اى زلال و گوارا دست یابد. همدم شدن با خداوند و راز و نیاز با دوست و در میان نهادن دردِ دل با او، غم‏ها را سبک مى‏کند و دل‏ها را روشنایى و فروغ مى‏بخشد. لذت دعا و مناجات با ذات بى زوال خداوند، چون چاشنى سحرانگیزى، همه تلخى‏ها را شیرین کرده، زندگى را باصفا و گوارا مى‏سازد. جان ناشکیبا و بى‏طاقتى که دیگر توان تحمل بار رنج و درد را ندارد، در پرتو دعا و راز و نیاز و گریستن و خالى شدن از عقده‏ها، گنجایش دریا گونه مى‏یابد و هجوم طوفان و بلا و غم را نسیمى دل‏انگیز مى‏انگارد. دعا آبرو بخش انسان در پیشگاه ربوبى است و اگر دعاى ما نبود، در نزد خداوند قدر و اعتبارى نداشتیم: (قُلْ ما یَعْبَؤُاْ بِکُمْ رَبِّى لَوْ لا دُعاؤُکُمْ)؛فرقان (25)، آیه 77. «اگر دعاى شما نبود، خداوند به شما اعتنا و توجهى نداشت». دعا «بهترین و برترین عبادت»محمدى رى‏شهرى، میزان الحکمه، ج 3، ص 245، ح 5516.، «مغز عبادت»همان، ح 5519.، «کلید رستگارى»همان، ح 5521.، «گشاینده درِ رحمت»همان، ح 5522. و «سلاح مؤمن و ستون دین و نور آسمان‏ها و زمین»همان، ح 5523. است. دعا «محبوب‏ترین عمل در نزد خداوند»همان، ح 5525.، «نیمى از عبادت»همان، ح 5533.، «سلاح پیامبران»همان، ح 5540. و «سپر مؤمن»همان، ح 5544. است. دعا «دفع کننده امواج بلا»همان، ص، 249، ح 5554.، «سبب شفاى از هر بیمارى»همان، ص 248، ح 5552. و «دفع کننده قضا و قدر» است.همان، ح 5549. باید دانست که هدف نهایى از دعا، تنها برآمدن حاجت و رفع گرفتارى و سختى و شفاى بیماران نیست؛ بلکه براى اهل حال و معرفت - که شناختى درست از جهان و رویدادهاى آن دارند - انس با ذات پاک خداوندى است که کانون همه نیکى‏ها و زیبایى‏ها است. از استجابت دعا با ارزش‏تر، روح اجابت است و در نزد آنان، دعا در عین حال که وسیله است، هدف نیز مى‏باشد. توجه به این نکته لازم است که مکان و زمان دعا، در رسیدن به آثار و نتایج مادى و معنوى آن، تأثیرى به سزا دارد و اولیاى الهى در روایات فراوانى، مکان‏ها و اوقاتى را که دعا در آنها زودتر به اجابت مى‏رسد، بیان کرده‏اند. در میان اوقاتى که مناسبت بیشترى براى دعا و مناجات با قاضى الحاجات دارد، ماه مبارک رمضان - که ماه مهمان‏دارى خداوند و گسترده شدن خوان طعام‏هاى معنوى و روحانى است - داراى جایگاهى ممتاز است و دعا و نیایش در این ماه، حال و هوایى دیگر دارد. رمضان تنها بهار قرآن کریم و هنگامه تلاوت کلام روح بخش خداوند نیست، بلکه فصل شکفتن گل واژه‏هاى دعا و غنچه‏هاى نیایش بر لب‏هاى مشتاقان مؤمن نیز مى‏باشد. روزه‏داران خداجو، در زلال رمضان دل و جان را مى‏شویند و برگرد حریم دوست پرواز مى‏کنند و بر شاخسار ذکر و یادِ محبوب و دعا و نجواى با او آشیان مى‏گیرند و با اشک روان، دشت تفتیده قلبشان را نمناک مى‏سازند و بر درد و زخم دل‏شان مرهمى مى‏نهند. در این میان، دعاها و مناجات‏هاى امامان معصوم(ع) با سوز و شور و آهنگى دیگر همراه است. حقایق و معارفى که در این ماه عزیز، در قالب دعا از ناى پاک برگزیدکان حق برآمده، از محتوا و ژرفاى خاصى برخوردار است. انس با دعاهاى اهل بیت(ع) در ماه باعظمت رمضان، در بهره‏مندى بیشتر از مهمانخانه الهى و سفره گسترده رمضان، بسى سودمند و پرفایده است. دعاهاى رسیده از برگزیدگان حق در این ماه نورانى، بسیار است... .